Σκέψεις "Μέσα Στη Θύελα"..

Οι φωνές του κόσμου που διαδηλώνει στην Ελλάδα, έχουν κάνει τον γύρο της υφηλίου πολλές φορές, όμως τα αιτήματά τους σήμερα την αφορούν πιο πολύ από ποτέ, γιατί δεν εξαντλούνται μόνο σε εσωτερικές υποθέσεις...

"The savages"

Πληθώρα πολιτικών, δημοσιογράφων και αναλυτών παραληρούν όταν μιλούν στα κανάλια σχετικά με το πλήγμα που δέχεται τις τελευταίες μέρες το κύρος της Ελλάδας. Στο όνομα της εθνικής ενότητας και της παγκόσμιας ειρήνης, αφήνουν στο περιθώριο των αναλύσεών τους ένα στοιχείο: τις μοντέρνες ιμπεριαλιστικές πολιτικές, που ξεπερνούν τα στενά πλαίσια της Ευρώπης και μεταφέρουν τις εσωτερικές υποθέσεις των "μικρών ευρωπαικών χωρών" στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Οι όροι μένουν αδιευκρίνιστοι και η καταδίκη αποτελεί την αρχή και το τέλος κάθε επιχειρηματολογίας.

Με τα ιδεολογήματα τους οι "φωτισμένοι (παν-)επιστήμονες", φροντίζουν επιμελώς να αποπροσανατολίζουν την κοινή γνώμη. Και η σπουδή τους αυτή δρέπει καρπούς, όσο η κοινή γνώμη δεν μπαίνει στην διαδικασία, πριν από οποιαδήποτε κρίση ή καταδίκη, να κατανοήσει τις αιτίες και τα χαρακτηριστικά της αντίδρασης, αλλά και όσο οι αντιδρώντες δεν ξεκαθαρίζουν τις θέσεις τους.

Αρχική αιτία της οργής είναι τα μέτρα που πήρε η κυβέρνηση από την πρώτη κι όλας μέρα που ανέλαβε την εξουσία: περικοπές μισθών, περικοπές συντάξεων, περικοπές επιδομάτων, περικοπές στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, αλλαγές στο (χρεωκοπημένο) ασφαλιστικό, αύξηση της φορολογίας, αύξηση του κόστου ζωής, υποβάθμιση της εκπαίδευσης με συνεχείς αλλαγές του εκπαιδευτικού συστήματος χωρίς αναδιαμόρφωση της σχέσης τίτλου σπουδών-εργασιακής απορρόφησης. Παράλληλα οι προσλήψεις παγώνουν και αίρεται -κατά βούληση- η προηγούμενη σχέση, ώστε να μειώνεται -κατ' επίφαση- η ανεργία που μαστίζει το μεγαλύτερο ποσοστό του παραγωγικού δυναμικού της χώρας. Την ίδια στιγμή εργαζόμενοι χάνουν τις δουλειές τους ενώ ένα ποσοστό της παραγωγικής ικανότητας (εργαλεία, εξοπλισμός, εργοστάσια, γραφεία και καταστήματα κ.λπ.) βρίσκεται άεργο και αχρησιμοποίητο.

Δεύτερη αιτία, το γεγονός ότι η κυβερνήση, που ξεκίνησε με ρητορίες περί αναδιανομής του πλούτου και ανάπτυξης, κατέληξε σε αναζήτηση δανείων (τα οποία θα της προσφέρουν τον "πλούτο" προς αναδιανομή) ανακοινώνοντας στους πολίτες συνεχώς επαυξημένο χρέος, ανακόπτoντας φυσικά οποιοδήποτε ενδεχόμενο ανάπτυξης.

Ενώ, λοιπόν, η κυβέρνηση καλειται να ενεργοποιήσει το "κοινωνικό κράτος" για να βοηθήσει τον κόσμο που πλήττεται από τη "μεγαλύτερη οικονομική κρίση στη μεταπολεμική περίοδο", φαίνεται να μην είναι διατεθιμένη να το κάνει. Αντίθετα, αναλώνεται στην εύρεση νέων, "συνταγματικά σύμφωνων" μηχανισμών -ή στο να μανιπουλάρει τους υπάρχοντες-, ώστε να διασφαλίσει τον έλεγχο της εξουσίας, που θα της επιτρέψει να προχωρήσει στις "αλλαγές".

Το πλήθος των εξαγριωμένων αυξάνεται ολοένα και περισσότερο, καθώς παρατηρεί ότι, μόνη αλλαγή που επιτυγχάνεται είναι η εμβάθυνση στο χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών και ότι κυρίως μεγάλοι καπιταλιστικοί οργανισμοί επωφελούνται τελικά από τις κρατικές οικονομικές ενισχύσεις. Τι οδηγεί παρ' όλα αυτά μια κυβέρνηση, της οποίας οι προεκλογικές εξαγγελίες είχαν βασικό άξονα τον "πολίτη" και τη "λαϊκή συμμετοχή" στην άσκηση της εξουσίας, να ακολουθήσει τελικά ένα συγκεντρωτικό τρόπο διακυβέρνησης, νομοθετώντας ενάντια στις απαιτήσεις που εκλέχθηκε να ικανοποιήσει;

Απάντηση είναι οι "πολιτικές" επιλογές της. Από τη μεταπολίτευση και μετά, τα κόμματα που ήρθαν στην εξουσία υποτάχτηκαν άνευ όρων σε εξωθεσμικά κέντρα ή/και ξένα κεφάλαια για την υλοποίηση "αναπτυξιακών" σχεδίων. Οι ψευδεπιφάσεις ανάπτυξης και η καταφυγή σε ξένα κεφάλαια για να βρεθούν τα χρήματα ώστε να προχωρήσουν τα σχέδια, οδήγησαν στη συμμετοχή των πιστωτών στις κρατικές υποθέσεις. Σήμερα, η εξάρτηση όλων των "ανερχόμενων δυνάμεων" από το ηγεμονικό μπλοκ της Δύσης, με τις ΗΠΑ επικεφαλής, έχει φτάσει να θεωρείται δεδομένη. Την ίδια στιγμή όμως είναι πιο εξοντωτική παρά ποτέ, γιατί στο εσωτερικό του κράτους, διαιωνίζει το καθεστώς ενός πολιτικού συστήματος που ευνοεί τις ανισότητες και σταδιακά αποκλείει τους εκλέκτορές του από το δικαίωμα συμμετοχής στη λήψη αποφάσεων.

Μέσα σε όλα αυτά, εξαιτίας των ποικίλων εξαρτήσεών του, το κράτος επιτρέπει στους κεφαλαιοκράτες να μετατοπίζουν -χωρίς κανένα εμπόδιο- το κόστος και το βάρος κάθε κρίσης, στους εργαζόμενους. Τα τελευταία χρόνια, ολο και περισσότερες είναι οι φορές που η κρίση των διεθνών αγορών, έχει χρησιμοποιηθεί ως δικαιολογία για να αυξηθούν οι απολύσεις και να αλλάξει το ήδη βεβαρημένο εργασιακό καθεστώς. Έτσι, οι "διεθνείς κρίσεις" μετατρέπονται σε ατομική υπόθεση. Οι πολίτες αντιδρούν, όμως, επειδή οι αλλαγές γινόταν τμηματικά, η αντίδραση δεν ήταν πάντα συλλογική. Με αυτό ως δικαιολογία, άρχισε να νομιμοποιείται η καταστολή οποιασδήποτε αντίδρασης στεκόταν εμπόδιο στα "αναπτυξιακά" πλάνα. Μαζί της νομιμοποιείται και η ολοένα αυξανόμενη και ανεξέλεγκτη χρήση βίας από τα κρατικά όργανα. Όργανα που ευαγγελίζονται την προστασία του πολίτη, την ίδια στιγμή υπεροπλίζουν εαυτούς τόσο υλικά όσο και θεσμικά, κάνοντας τις εξαγγελίες για κοινωνική δικαιοσύνη να ακούγεται όλο και πιο φαιδρή.

Παρ' όλα αυτά, για τη νομιμοποίηση κάθε απόφασης προϋπόθεση παραμένει η "λαϊκή συναίνεση". Την ανικανότητα του κυβερνητικού μηχανισμού να την επιτύχει, αναλαμβάνουν να διεκπεραιώσουν τα ΜΜΕ. Με ιδιοκτήτες επιχειρηματίες που συνεργάζονται με τα πολιτικά κόμματα, χειραγωγούν την κοινή γνώμη, υπηρετώντας πιστά τη σχέση αλληλεξάρτησής τους, με μόνο μέσο την προπαγάνδα. Παραποιούν την αλήθεια και αναδεικνύουν ως μόνη σύννομη αντίδραση τη "σιωπηλή διαμαρτυρία". Έχουμε φτάσει σήμερα στο σημείο να στοχοποιείται το συνταγματικό κατοχυρωμένο δικαίωμα στην απεργία: οι απεργίες ταυτίζονται με τρομοκρατικές πράξεις, εξαιτίας γεγονότων "αμφιβόλου προελεύσεως" που συνδέονται τεχνιέντως μ' αυτές... Η χειραγώγηση είναι τόσο συντριπτική πια, που κάθε υποκειμενική παρόρμηση των ανθρώπων για ελευθερία και χειραφέτηση εξαρθρώνεται.

Καταλήγουμε με ασφάλεια λοιπόν στο συμπέρασμα ότι, στην Ελλάδα πραγματοποιείται ο όλο και πιο ολιγαρχικός μετασχηματισμός του κράτους, χωρίς μεν να καταργείται η αντιπροσωπευτική δημοκρατία αλλά ούτε βέβαια και να ενισχύεται. Το ελληνικό σύστημα καταδεικνύει με τους πλέον δραματικούς τρόπους τις ογκώδεις κοινωνικές και πολιτικές αποτυχίες του, όμως ένα μέρος του κόσμου φαίνεται να διστάζει ακόμα μπροστά στην ενίσχυση της μαζικότητας της αντίδρασης. Γιατί;

Γιατι, στην πραγματικότητα, η ελληνική κοινωνία έρχεται σήμερα αντιμέτωπη με την κατάρρευση των μύθων που την συντρόφευσαν σε ολόκληρη τη μεταπολιτευτική της ζωή ή, ακριβέστερα, καλείται να αντιπαρατεθεί με τους μύθους που ουσιαστικά διαμόρφωσαν και συντήρησαν την ύπαρξή της για σχεδόν 40 χρόνια. Μύθων που όμως καλλιεργήθηκαν και κυριάρχησαν ως βασικό εργαλείο χειραγώγησης ψηφοφόρων, μέσα από λαϊκίστικες ρητορικές ανερχόμενων πολιτικών δυνάμεων. Η πρώτη αμηχανία είναι λοιπόν κατανοητή, όμως οι τρόποι με τους οποίους συντηρήθηκε η ύπαρξη αυτή και είδαμε, επιγραμματικά μόνο, πιο πάνω, κάθε άλλο παρά να την ενισχύουν θα έπρεπε. 

Η παρατεταμμένη αμηχανία δεν οφείλεται στον φόβο του κόσμου να αντιπαρατεθεί με το καταπιεστικό σύστημα. Οφείλεται περισσότερο στη συντήρηση του μεγαλύτερου ίσως ελληνικού "υπαρκτού" μύθου: αυτού των "παραδοσιακών" διαχωριστικών γραμμών ανάμεσα στη "Δεξιά" και τη "σοσιαλδημοκρατική Αριστερά" μέσα στη κοινωνική και πολιτική δράση. Ακόμα κι αν υπήρξαν ποτέ, οι γραμμές αυτές έχουν σβήσει οριστικά. Η διαιώνιση αυτού ακριβώς του μύθου αποτρέπει οποιαδήποτε συλλογική προσπάθεια αντιστροφής της κοινωνικής και οικονομικής ανισότητας, κι αυτό γιατί αποκρύπτει την αλήθεια. Και η αλήθεια είναι ότι η διαδικασία συγκεντρωτικού μετασχηματισμού του κράτους, ως πολιτική επιλογή, δεν σταμάτησε ποτέ να είναι "υπερκομματική".

Σήμερα οι συνθήκες για την κατάρριψη αυτού του μύθου είναι πιο ώριμες από ποτέ, γιατί όσο πρόδηλο έχει γίνει το πού οδήγησε η κατάπτυστη "νεοφιλελεύθερη συναίνεση", άλλο τόσο βέβαιο είναι ότι οι παγκόσμιες ελίτ δεν εγκαταλείπουν την κεντρική λογική της: την ανεύρεση ακόμη πιο αποτελεσματικών τρόπων απόσπασης υπεραξίας από τη διαρκώς υποβαθμιζόμενη ανθρώπινη εργασία. Από τη στιγμή λοιπόν που η εξάρτηση του κράτους από εξωθεσμικούς παράγοντες εντός και εκτός των συνόρων είναι δεδομένη, πως μπορεί να γίνεται πλεόν πειστική η ρητορία του; Και πόσο μάλλον, όταν ο κοινωνικός "πόλεμος" στο εσωτερικό της ελληνικής κοινωνίας -αποτέλεσμα του διερυνόμενου κοινωνικού αποκλεισμού- γίνεται καταλύτης του σταδιακού εκφασισμού τού σύγχρονου κράτους αλλά και της σύμπηξης ενός όλο και πιο ιεραρχημένου παγκόσμιου συστήματος εξουσίας. Το τελευταίο αποτελεί πρακτική "επιτυχία" της παρούσας "σοσιαλ" κυβέρνησης και στις τελευταίες εξελίξεις μάλιστα δηλώνεται ΚΑΙ ρητά.

Ο αγώνας των "αποκλεισμένων" λοιπόν τάξεων έχει φτάσει στο σημείο που πρέπει να καταλάβουν ότι δεν μπορούν ν' απελευθερωθούν χωρίς να απελευθερώσουν ταυτόχρονα και ολόκληρη την κοινωνία. Στην παρούσα συγκυρία όμως, αυτό θα γίνει αφού πρώτα διαλυθεί στους κόλπους τους η θεωρία της υποτιθέμενης "αποδυνάμωσης του κράτους" ή της αντιπαράστασής του με τις "ιδεολογικές του ρίζες". Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι η παρούσα πολιτική και κοινωνική δομή δεν επιδέχεται βελτιώσεις, εκδημοκρατισμό ή κάποιου είδους εξημέρωση.

Η παρούσα κρίση, αφήνει ανοιχτές μόνο δυο δυνατότητες κι αυτές πρέπει να ειπωθούν ξεκάθαρα. Είτε την πλήρη στροφή στον οικονομικό και πολιτικό ολοκληρωτισμό -με ανυπολόγιστα οδυνηρές συνέπειες, όπως διακρίνεται- ή την έλευση ενός πραγματικού σοσιαλισμού, με ισοκατανομή του πλούτου και εργασιακή αυτοδιαχείριση.

Η ανησυχία λοιπόν για το τι θα ακολουθήσει της αντίδρασης, θα πρέπει μάλλον να αντικατασταθεί από το φόβο του τι θα ακολουθήσει εάν η αντίδραση δεν είναι ακόμα πιο μαζική. Η απάντηση, βρίσκεται στους δέκτες όλων μας. Αναμεταδίδεται καθημερινά πλέον, επιδιδόμενη σε μια πρωτοφανή λασπολογία κόντρα σε οποιαδήποτε κοινωνική απαίτηση "που μιαίνει" όπως ισχυρίζεται τη "διατήρηση της εθνικής κυριαρχίας", ενώ λίγα μόλις χρόνια πριν, μια τέτοια επιχειρηματολογία θα κατατάσσονταν στις "γραφικότητες", αν όχι στο περιθώριο, της ελληνικής πολιτικής σκηνής.

Για να μετατραπεί η παρούσα αναμέτρηση σε πραγματική κρίση του καπιταλισμού, απαιτείται ένα μαζικό κίνημα με αιτήματα που σχετίζονται όχι μόνο με ρυθμίσεις και μεταρρυθμίσεις (περισσότερες θέσεις εργασίας, καλύτερες αμοιβές, μεγαλύτερη παροχή δημόσιων υπηρεσιών κ.λπ.), αλλά επίσης με το αίτημα αλλαγής σε ένα εναλλακτικό σύστημα. Μια κρίση του καπιταλισμού έρχεται μόνο όταν ένα κοινωνικό κίνημα αποκτήσει τη δύναμη να θέσει αιτήματα και για ΣΥΣΤΗΜΙΚΗ αλλαγή και όταν αυτά αποτελέσουν κεντρικό σημείο αναφοράς στους πολιτικούς αγώνες της κοινωνίας. Ενα τέτοιο κίνημα πρέπει να έχει κερδίσει μαζική στήριξη από την κοινωνία και να μπορεί να υπερασπιστεί ως βασικούς στόχους τη δημοκρατία και την κοινωνική δικαιοσύνη.

Αυτή η βασική τοποθέτηση προϋποθέτει ότι ο κόσμος που συμμετέχει πρέπει να αντιπαρατίθεται και να κάνει συνεχή κριτική στις μεθόδους και μεθοδεύσεις των κυρίαρχων κομμάτων. Διαφορετικά δεν θα δοθεί κανένα τέλος στην οικονομική και κοινωνική ισχύ των "εξωθεσμικών". Η οποιαδήποτε είδους εγκόλπωση της προπαγάνδας της άλλης πλευράς, είτε σε μια προσπάθεια υπεράσπισης των μεθόδων ημών έναντι των άλλων ή σε μια προσπάθεια να επαναφέρουμε τους άλλους στον "σωστό δρόμο", δεν πρόκειται να δώσει κανένα χτύπημα ή τέλος στην οικονομική και κοινωνική ισχύ των καπιταλιστών. Ο ελληνικός "τρίτος δρόμος προς τον σοσσιαλισμό", έχει αποδειχτεί από καιρό και ο μακρύτερος... Στο τέλος του όμως δεν διαφαίνεται πια καμία ελπίδα για κανέναν, παρά μόνο για τους "εξωθεσμικούς".

l1gk για τα Βαλκανικά ΚαταΣτρώματα

09.V2010